«Μέθοδοι» και … πρακτικές στην εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων

του Τ. Κεφαλά

Αρχίζουν, να πυκνώνουν οι πρωτοβουλίες πολιτών, ανά την Ελλάδα, με πρόθεση την πιο άμεση συμμετοχή τους στη δαχείριση των αποβλήτων. Αφορούν, κατά κανόνα, σχήματα συνεταιριστικής οργάνωσης διαφόρων μορφών, ως προς τη δομή και με δραστηριότητα στον τομέα της ανακύκλωσης, συνήθως, ως προς το περιεχόμενο. Αφορμή για κάποια σχόλια, σχετικά με τις πρωτοβουλίες αυτές, παίρνω από μια συγκεκριμένη διατύπωση, σε μήνυμα του Σταύρου Αργυρόπουλου (για συντομία ΣΑ, στη συνέχεια), που έχει πρωτοστατήσει στη δημιουργία ενός τέτοιου σχήματος, στην Σπάρτη (Λακωνική Βιοενεργειακή ΑΕ). Ανάμεσα σε άλλα αναφέρεται: «Οι εξελίξεις είναι εμπρός των πυλών και η λύση για όλα αυτά τα εξωφρενικά υπάρχει και λειτουργεί. Ονομάζεται «Λακωνική μέθοδος διαχείρισης των απορριμμάτων - προϊόντων μας».  Ήδη 6 εταιρείες εφαρμόζουν τη μέθοδο και κάθε μήνα δημιουργούνται και νέες». Στο σχολιασμό γίνεται χρήση και κάποιων χαρακτηριστικών κειμένων της «Λακωνικής Βιοενεργειακής ΑΕ», απ’ όπου αντλείται πρωτογενής πληροφόρηση (παρατίθενται αυτούσια στο τέλος).

Ο ισχυρισμός είναι επαναλαμβανόμενος σε πολλές τοποθετήσεις του ΣΑ, άρα δεν οφείλεται σε γλωσσική παραδρομή, είναι συνειδητός. Συμπυκνώνει δύο βασικές θέσεις:

·         ότι υπάρχει μια πρωτότυπη (αλλιώς δεν θα βαφτίζονταν «Λακωνική») μέθοδος διαχείρισης των απορριμμάτων και

·         ότι υπάρχουν, τουλάχιστον, έξι εταιρείες (σημ. δεν είναι χωρίς σημασία ο όρος) που την εφαρμόζουν.

Ποιες είναι οι «εταιρείες» που εφαρμόζουν τη «Λακωνική μέθοδο»;

Υποθέτω ότι οι έξι «εταιρείες», που επικαλείται ο ΣΑ, είναι αυτές που λίγο-πολύ ξέρουμε όλοι μας:

·         η Λακωνική Βιοενεργειακή ΑΕ, στη Σπάρτη

·         η Αρκαδική Εναλλακτική ΑΕ, στην Τρίπολη

·         η ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. «Καλλονή - Κελλιά», στην Τήνο

·         ο αστικός μη κερδοσκοπικός συνεταιρισμός ΜοίκοΝΟΣ, στη Μύκονο

·         η ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. της Πάτρας (θα ξεκινήσει δραστηριότητες σύντομα)

·         η υπό ίδρυση ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. στην Ικαρία (πραγματοποιήθηκε ιδρυτική συνάντηση το Σάββατο 9/11)

Από τα παραπάνω σχήματα, αυτά που εμφανίζονται να ενστερνίζονται τη «Λακωνική μέθοδο» είναι τα δύο πρώτα. Απ’ όσο γνωρίζω, κανένα από τα άλλα σχήματα - συλλογικότητες δεν έχει δηλώσει ότι υιοθετεί ή εφαρμόζει τη λεγόμενη «Λακωνική μέθοδο». Πολύ δε περισσότερο η τελευταία, που δεν έχει προλάβει καν να συσταθεί. Θα άξιζε τον κόπο να έχουμε τη μαρτυρία των ίδιων των φίλων και συναγωνιστών από τα παραπάνω συνεταιριστικά σχήματα.

Τι εξυπηρετεί, λοιπόν, αυτός ο ανακριβής ισχυρισμός του ΣΑ και σε τι αποσκοπεί, αν όχι στην αθέμιτη οικειοποίηση πρωτοβουλιών, που η καθεμιά από αυτές έχει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της και τη δική της διαδρομή; Για ποιο λόγο θα πρέπει όλες οι προσπάθειες να μπουν στο ίδιο «καζάνι»; Και τι νόημα έχει αυτή η επιδίωξη, όταν μιλάμε για δράσεις αποκεντρωμένης διαχείρισης; Ή, μήπως, δεν μιλάμε για αποκεντρωμένη διαχείριση; Δεν θα ήταν πιο εποικοδομητικό να μιλά κανείς-μία (και να προσπαθεί να πείσει) για τα πλεονεκτήματα της «μεθόδου» του, αντί να καλλιεργεί τη σύγχυση για τη φύση και το χαρακτήρα των συνεταιριστικών πρωτοβουλιών;  

Υπάρχει «Λακωνική μέθοδος» και σε τι διαφέρει από τη «Σερραϊκή μέθοδο», π.χ;

Αλλά ποια είναι η «Λακωνική μέθοδος», για την οποία γίνεται λόγος; Αν με τον όρο «μέθοδος» εννοούμε τα εργαλεία που υιοθετεί μια, υποτίθεται, εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων, η «Λακωνική Βιοενεργειακή ΑΕ», όπως προκύπτει από τα κείμενά της, την περιγράφει ως εξής: «Η μέθοδος που υιοθετούμε είναι η διαλογή των απορριμμάτων μας στη πηγή, παραγωγή βιοαερίου από τα οργανικά μας και κόμποστ από το μετά την ζύμωση κλάσμα των οργανικών, εκμετάλλευση των βασικών ανακυκλώσιμων υλικών, όπως χαρτιού, πλαστικών, γυαλιού, μετάλλων, και γιατί όχι ακόμη και ξύλου, τηγανελαίων, ενδυμάτων κλπ.».¹

Διαπιστώνει κανείς-μία κάποια πρωτοτυπία, που να δικαιολογεί το βαρύγδουπο τίτλο «Λακωνική μέθοδος»; Ή πρόκειται, αντίθετα, για τις στοιχειώδεις αρχές μιας ορθολογικής διαχείρισης, που την εφαρμόζουν, ήδη, εκατομμύρια πολίτες σε όλο τον κόσμο; Και γιατί είναι «Λακωνική» η μέθοδος και δεν είναι «Σερραϊκή» ή «Βερολινέζικη», για παράδειγμα; Χρειάζεται μια εξήγηση, ασφαλώς. Προσωπικά, δεν μπορώ να βρω άλλη από αυτή: επιδιώκεται, σκόπιμα, οποιαδήποτε πρόταση έχει αναφορά στην πρόληψη, στη διαλογή στην πηγή, στην ανακύκλωση και στην κομποστοποίηση να μπορεί να ενσωματωθεί στη λεγόμενη «Λακωνική μέθοδο».

Δεν θέλω να κάνω αυθαίρετες συσχετίσεις, αλλά συμπεριφορές τέτοιου είδους με παραπέμπουν στη, σχετικά πρόσφατη, πρακτική κάποιων από τις μεγάλες ΜΚΟ, που προσπάθησαν οποιαδήποτε εναλλακτική πρόταση να την ενσωματώσουν στη στοργική, μέχρι ασφυξίας, αγκαλιά της λεγόμενης «πράσινης πρότασης». Στη βάση της λογικής ότι όλοι-ες μιλάμε για διαλογή στην πηγή και για ανακύκλωση. Είδαμε και πάθαμε να διαλύσουμε τις σχετικές συγχύσεις. Οπότε, είναι, μάλλον, αχρείαστο να ξανανοίξουμε την ίδια συζήτηση.

Αν σε κάποιους-ες ακούγονται πολύ καχύποπτα τα παραπάνω, αξίζει να αναφέρουμε τη θέρμη με την οποία έχει αγκαλιάσει τη λεγόμενη «Λακωνική μέθοδο», εκείνο το τμήμα των Οικολόγων - Πράσινων, που πρωτοστάτησε στην απαξίωση της λογικής της αποκεντρωμένης διαχείρισης με κοινωνική συμμετοχή, αντιπαραθέτοντας τη λογική της «πράσινης επιχειρηματικότητας», που βάζει σε δεύτερη μοίρα, αν δεν αγνοεί τελείως, το δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Όπως αξίζει να μην προσπεράσουμε και το αντίστοιχο ενδιαφέρον του «Παρατηρητηρίου πολιτών για την αειφόρο ανάπτυξη – CISD» (της κ. Μ. Καραβασίλη), που προσπαθεί να συμπύξει μέτωπο «εναλλακτικής» διαχείρισης των απορριμμάτων με τη συμμετοχή των βασικών μελετητών και διαχειριστών της υφιστάμενης κατάστασης, «πράσινων» εργολάβων, ΜΚΟ κ.ά..

Σε ποιο πεδίο πρωτοτυπεί η «Λακωνική Βιοενεργειακή ΑΕ»;

Είναι αλήθεια, ωστόσο, ότι η «Λακωνική Βιοενεργειακή ΑΕ» έχει να επιδείξει πρωτοτυπία. Όχι στις μεθόδους, όμως, αλλά στις πρακτικές της. Μόνο που οι πρακτικές της δεν είναι τέτοιες ώστε να οδηγούν σε ευρύτερες συμπτώσεις με άλλα εγχειρήματα. Αντίθετα, εγείρουν ενστάσεις και δημιουργούν δικαιολογημένες αποστάσεις. Ας μη μιλήσω, όμως, για λογαρισμό άλλων και ας περιοριστώ στις δικές μου παρατηρήσεις:

1. Η εταιρική μορφή

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελεί η εταιρική μορφή της πρωτοβουλίας, δηλαδή, η μορφή μιας ανώνυμης πολυμετοχικής εταιρείας λαϊκής βάσης, όπως αυτοχαρακτηρίζεται. Δεν έχω εμμονή με κάποιο συγκεκριμένο εταιρικό σχήμα, ούτε πιστεύω ότι η μορφή προσδιορίζει αποκλειστικά το χαρακτήρα της όποιας πρωτοβουλίας. Ο κίνδυνος εκτροπής από το συλλογικό - συνεταιριστικό πνεύμα ελλοχεύει σε κάθε μορφή οργάνωσης, που κινείται στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο και που επιθυμεί την τυπική νομιμότητα. Παρόλα αυτά, θεωρώ ότι το μεγαλύτερο ρίσκο και τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα έχει η μορφή της ΑΕ.

2. Η σκοπιμότητα και ο χαρακτήρας των συνεταιριστικών πρωτοβουλιών

Είναι αλήθεια ότι όλες οι σχετικές πρωτοβουλίες και οι προβληματισμοί έχουν τη βάση τους σε μια άθλια υφιστάμενη κατάσταση και σε μια εξίσου προβληματική προοπτική στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Πρόκειται για φαινόμενα και εξελίξεις που είναι αποτέλεσμα, αφενός των φιλοεργολαβικών σχεδιασμών που καλλιεργούνται και υλοποιούνται και, αφετέρου, της χρόνιας αδιαφορίας, της ανεπάρκειας και της έλλειψης πολιτικής βούλησης της τοπικής, όλων των βαθμών, αυτοδιοίκησης και της περιφερειακής διοίκησης.

Η κατάσταση αυτή προσλαμβάνεται και αξιολογείται με διαφορετικό τρόπο, σε κάθε περίπτωση. Με αποτέλεσμα να έχουμε σημαντικές διαφοροποιήσεις, ως προς τη σκοπιμότητα και το χαρακτήρα των διαφόρων πρωτοβουλιών, που, κατά τα άλλα, ευαγγελίζονται όλες την «εναλλακτική» διαχείριση των απορριμμάτων. Έτσι:

·       Αλλού προσανατολίζονται σε δραστηριότητες με μόνιμο χαρακτήρα και αλλού σε προσωρινής διάρκειας δράσεις, μέχρι η αυτοδιοίκηση να αναλάβει τον ουσιαστικό της ρόλο.

·       Αλλού προτάσσεται ο κοινωνικός χαρακτήρας των πρωτοβουλιών και αλλού η ευκαιρία για την ανάπτυξη μιας επιχειρηματικής δράσης, με συμμετοχικό, έστω, τρόπο.

·       Αλλού επιδιώκεται η συνεργασία με την αυτοδιοίκηση και αλλού αναπτύσσεται ένα ανταγωνιστικό πνεύμα.

·       Αλλού επιλέγονται οι τυπικές εταιρικές διαδικασίες και αλλού διαδικασίες αμεσοδημοκρατικού χαρακτήρα.

Τι απ’ όλα αυτά αντιπροσωπεύει το εγχείρημα της «Λακωνικής Βιοενεργειακής ΑΕ»; Παρακολουθώντας τις, μέχρι τώρα, δράσεις της και τις, κατά καιρούς, παρεμβάσεις και τοποθετήσεις της, τείνω στην εκτίμηση ότι πρόκειται, κυρίως, για μια πρωτοβουλία «πράσινης» ή «κοινωνικής» επιχειρηματικότητας. Που προσπαθεί να απαντήσει με φιλοπεριβαλλοντικό τρόπο στην υφιστάμενη κακή διαχείριση των απορριμμάτων, αλλά που θα μπορούσε, κάλλιστα, να υπάρξει, ακόμη κι αν το επίπεδο της διαχείρισης ήταν πολύ καλύτερο. Που δίνει βάρος στο ατομικό όφελος όσων συμμετέχουν στο εγχείρημα και όχι στο ευρύτερο δημόσιο - συλλογικό. Που αποστασιοποιείται από το αίτημα της προάσπισης του δημόσιου χαρακτήρα του συστήματος διαχείρισης. Που δεν δίνει την εικόνα συγκρότησης με πραγματικά συμμετοχικά χαρακτηριστικά.

3. Η σχέση με το δημόσιο σύστημα διαχείρισης των απορριμμάτων

Την πιο αντιπροσωπευτική εικόνα, όμως, της «Λακωνικής Βιοενεργειακής ΑΕ» τη δίνουν οι θέσεις για το πως πρέπει να γίνεται η διαχείριση των απορριμμάτων και για το πώς βλέπει τη σχέση της με την τοπική αυτοδιοίκηση. Για την αποφυγή παρερμηνειών θα χρησιμοποιήσω αυτούσια αποσπάσματα από κείμενά της:

·         Κάλεσμα των τοπικών δημοτικών αρχών να συμμετέχουν στο εγχείρημα σε ποσοστό μέχρι 49%. Αυτονόητο είναι ότι η πλειοψηφία της κάθε Βιοενεργειακής εταιρείας σε μια μορφή ΣΔΙΤ, δημιουργεί ένα ευέλικτο και διαφανές σχήμα διαχείρισης. Τα δε όποια οφέλη (και πρέπει να υπάρχουν) μοιράζονται κατά πρώτον στους πολίτες σαν μέτοχοι και κατά δεύτερον μέσω του Δήμου σε κοινωφελή ανταποδοτικά έργα και σε ειδικό κωδικό διαχείρισης.¹

·         Η «Λακωνική μέθοδος» δεν μπορεί να είναι επιλεκτική στη διαχείριση των διαφόρων ρευμάτων απορριμμάτων ή αποβλήτων. Οφείλει να προσπαθεί να διαχειριστεί όλα τα ρεύματα και να συμμετέχει όσο το δυνατό και εφικτό.²

·         Η ίδρυση, λειτουργία και όπου απαιτείται η αδειοδότηση των επιμέρους δράσεων διαφόρων νόμιμων επιχειρηματικών σχημάτων (ΑΕ, ΚοινΣυνΕπ., ΑσΜηΚερδΕπ., κλπ) με αποκλειστική συμμετοχή και συνεργασία σε αυτά των εγγεγραμμένων Δημοτών μιας Δημοτικής ή Περιφερειακής ενότητας ή και συνδυασμούς αυτών. Εξωτερικοί, μη εγγεγραμμένοι στο Δήμο, πιθανοί χρηματοδότες δεν έχουν κανένα δικαίωμα ψήφου. (2η Θεμελιώδης Αρχή) ²

·         Η δημοτική αρχή υπό το ισχύον καθεστώς και νομοθετικό πλαίσιο, έχει την δυνατότητα να επιτελέσει τον ακόλουθο ρόλο: καλεί τους εγγεγραμμένους Δημότες της ΚΑΤΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ να ιδρύσουν ΝΟΜΙΜΑ επιχειρηματικά σχήματα σύμφωνα με βασικές αρχές πολυσυμμετοχικότητας και κοινωνικής αντίληψης. (3η Θεμελιώδης Αρχή) ²

·         Η σχέση του κάθε εταιρικού σχήματος με τον ίδιο τον πολίτη είναι σχέση ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ (ο πολίτης) - ΠΑΡΟΧΟΥ (της εταιρείας των δημοτών). Θεωρητικά, πολλαπλές εταιρείες (εγγεγραμμένων Δημοτών) μπορούν να λειτουργήσουν στον ίδιο Δήμο ή Περιφερειακή ενότητα. Η Δημοτική Αρχή σαν υπεύθυνος φορέας και μετά από την εφαρμογή της προτεραιότητας και την έγκριση από τους Περιφερειακούς ή Τοπικούς ΦΟΔΣΑ, είναι υποχρεωμένη να ελέγχει και να υποστηρίξει τις δραστηριότητές της ή των εταιρειών στο γεωγραφικό χώρο δικαιοδοσίας της. Η οποιαδήποτε οικία, βιοτεχνία, εργοστάσιο ή χώρος με ανθρώπινη δραστηριότητα πρέπει υποχρεωτικά να εγγραφεί σε μια τουλάχιστον νόμιμα αδειοδοτημένη εταιρεία. (4η Θεμελιώδης Αρχή). Η Δημοτική Αρχή με «ειδική υπηρεσία» ελέγχει ότι όλοι οι χώροι δραστηριοτήτων (οικίες, εργοστάσια, βιοτεχνίες κλπ.) έχουν εγγραφεί τουλάχιστον σε μία εταιρεία. ²

·         Η προκρινόμενη μέθοδος πληρωμής είναι η ελάχιστη πάγια μηνιαία συνδρομή με μέσο είσπραξης τον λογαριασμό κοινωφελούς υπηρεσίας. Η Δημοτική αρχή μετά την παρακράτηση συγκεκριμένου προκαθορισμένου και προσυμφωνημένου ποσού από την εταιρεία (πχ 5% επί των εισπράξεων) για την λειτουργία της υπηρεσίας της και τα διάφορα έξοδα, αποδίδει μηνιαίως το υπόλοιπο εισπραχθέν ποσό στην πάροχο εταιρεία. (5η Θεμελιώδης Αρχή). ²

·         Οι τυχόν παραβάτες μπορούν να δεχθούν πρόστιμο μόνο από την Δημοτική Αρχή αφού αποδεδειγμένα και βάσει συγκεκριμένης προσυμφωνημένης διαδικασίας με την εταιρεία προσκομιστούν τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία και μετά από δικαίωμα απολογίας του πολίτη-συνδρομητή ή όχι. ²

·         Σε περίπτωση που κατόπιν του «καλέσματος προτεραιότητας από τη Δημοτική Αρχή» δεν είναι δυνατόν η διαχείριση των προϊόντων-απορριμμάτων των δημοτών να πραγματοποιηθεί μέσω της «Λακωνικής Μεθόδου», τότε και μόνο τότε δύναται η Δημοτική Αρχή να προσφύγει όπως και είναι υπόχρεη, σε διαχείριση χωρίς την άμεση συμμετοχή του πολίτη. Τότε και μόνο τότε δύναται η Δημοτική αρχή να εφαρμόσει λύσεις μέσω διαγωνισμών για την νόμιμη βέλτιστη λύση της διαχείρισης των προϊόντων-υλικών-απορριμμάτων των δημοτών της. ²

Ένα μικρό δείγμα για το τι σημαίνουν, στην πράξη, τα παραπάνω έχουμε από τα δελτία τύπου της «Λακωνικής Βιοενεργειακής ΑΕ» για τη σύναψη μνημονίου συνεργασίας³ και για την έναρξη πιλοτικού προγράμματος ανακύκλωσηςμε το δήμο Ευρώτα⁴.

Συνοψίζοντας, η αντίληψη της «Λακωνικής Βιοενεργειακής ΑΕ» χαρακτηρίζεται από τα εξής:

1.  Οι δήμοι, αντί να φροντίσουν να αναλάβουν πλήρως τις υποχρεώσεις τους στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων, προτρέπουν στη δημιουργία εταιρικών σχημάτων, με σκοπό να αναλάβουν αυτά το έργο της διαχείρισης.  

2.  Δημιουργία επιχειρηματικών σχημάτων (κατά προτεραιότητα από δημότες), με τη μορφή ΑΕ, που θα δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσμα της διαχείρισης των απορριμμάτων (πλήν της ταφής;), με ότι αυτό συνεπάγεται για τις οικονομικές προϋποθέσεις και τα μεγέθη των εγχειρημάτων. Δεν αποκλείεται η συμμετοχή εξωτερικών, μη εγγεγραμμένων στο δήμο, πιθανών χρηματοδοτών, που δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου.

3.  Εκχώρηση του έργου της διαχείρισης των απορριμμάτων στα σχήματα αυτά, που θα λειτουργούν σαν εργολάβοι - πάροχοι υπηρεσιών, με συνδρομή. Στα επιχειρηματικά σχήματα θα καταβάλλεται το 95% των δημοτικών τελών, ενώ το υπόλοιπο 5% θα καλύπτει το κόστος του δήμου για την «υψηλή» επίβλεψη του έργου των εργολάβων.

4.  Υποχρεωτική ένταξη των δημοτών, των υπηρεσιών και των επιχειρήσεων του δήμου σε κάποιο από τα λειτουργούντα επιχειρηματικά σχήματα με τη μορφή του συνδρομητή -πελάτη.

5.  Δυνατότητα παράλληλης λειτουργίας διαφορετικών επιχειρηματικών σχημάτων, κατά προτεραιότητα (;), στον ίδιο δήμο, με πιθανό το ενδεχόμενο νοικοκυριά στην ίδια πολυκατοικία να είναι συμβεβλημένα με διαφορετικό πάροχο.

6.  Αοριστία ως προς την υποχρέωση λειτουργίας και συντήρησης βασικών υποδομών του συστήματος διαχείρισης των απορριμμάτων, όπως οι κάδοι, τα «πράσινα» σημεία συγκέντρωσης ανακτήσιμων υλικών (πλην συσκευασιών) και οι ΧΥΤΑ - ΧΥΤΥ.

7.  Καμία πρόβλεψη για το πώς θα διασφαλιστεί η αδιάλλειπτη παροχή υπηρεσιών διαχείρισης απορριμμάτων και πως θα αποφευχθεί το ενδεχόμενο άρνησης ή αδυναμίας παροχής υπηρεσιών από τον ή τους παρόχους. 

Είναι νομίζω πασιφανές και, προσωπικά, δεν έχω καμία αμφιβολία γι αυτό, ότι ένα μοντέλο διαχείρισης στηριγμένο στα παραπάνω δεν αποτελεί τίποτα άλλο από το «Δούρειο ίππο» της πλήρους διάλυσης του δημόσιου συστήματος διαχείρισης των απορριμμάτων και της εκχώρησής του στα ιδιωτικά συμφέροντα. Που δεν θα εμποδιστούν, φυσικά, από την πρόβλεψη της «κατά προτεραιότητα» ανάθεσης του έργου της διαχείρισης στα όποια συνεταιριστικά επιχειρηματικά σχήματα. Εξίσου βέβαιος είμαι ότι μια τέτοια προοπτική δεν μπορεί να είναι επιδίωξη των διαφόρων συνεταιριστικών σχημάτων των πολιτών για μια εναλλκτική διαχείριση των απορριμμάτων. Και από αυτήν την άποψη, εκφράζω, για μιαν ακόμη φορά, την απορία μου για το «τσουβάλιασμα» των σχετικών εγχειρημάτων.

Ας συμφωνήσουμε στα βασικά

Στη χώρα μας δεν έχουμε εκτεταμένο τομέα συνεταιριστικής οικονομικής δραστηριότητας. Μας λείπουν, κατά συνέπεια, πολλές αναγκαίες πληροφορίες και εμπειρίες. Από την άλλη, οι υπάρχουσες εμπειρίες δεν είναι πάντα θετικές. Ούτε έχουμε συμφωνήσει, όσοι εμπλεκόμαστε σε κάθε μορφής κοινωνικές πρωτοβουλίες και δραστηριότητες, στο τι πραγματικά αντιπροσωπεύει η συνεταιριστική δραστηριότητα, γενικά. Αν, δηλαδή, πρόκειται για μια πιο «δίκαιη» κατανομή του παραγόμενου πλούτου, στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος, αν πρόκειται για ένα διακριτό τρίτο (σε σχέση με το κρατικό και το ιδιωτικό) πυλώνα της οικονομίας ή, πολύ περισσότερο, αν είναι εργαλείο ανατροπής των κυρίαρχων σχέσεων στην οικονομία. Γι αυτό και η όποια συζήτηση δεν θα μείνει εδώ.

Μιλώντας, ωστόσο, για τις συνεταιριστικές απόπειρες στο πεδίο της διαχείρισης των απορριμμάτων, που επιδιώκουν την κοινωνική συμμετοχή και τον κοινωνικό έλεγχο και λειτουργούν με όρους ευρύτερου δημόσιου συμφέροντος, εκτιμώ ότι δεν μπορούν να υπάρξουν:

·       Αν δεν αναγνωρίσουν την ανάγκη ύπαρξης ενός δημόσιου συστήματος διαχείρισης.

·       Αν δεν λειτουργήσουν στο πλαίσιο ενός σχεδίου αποκεντρωμένης διαχείρισης, καθολικής εφαρμογής και όχι πολυδιάσπασης, που θα αξιοποιεί συλλογικά τα όποια οφέλη του.

·       Αν δεν εφαρμόσουν αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, που θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των πολιτών και τη συνυπευθυνότητα.

17/11/2013

Τάσος Κεφαλάς

μέλος της Πρωτοβουλίας συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων

Παραπομπές

[1] Ολοκληρωμένη πρόταση για ένα μοντέλο εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων, το επονομαζόμενο «Λακωνική πρόταση Διαχείρισης Απορριμμάτων»

[2] ΛΑΚΩΝΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Διαχείρισης Απορριμμάτων-Προϊόντων μας – Manifesto (Θεμελιώδεις αρχές της μεθόδου - Ο ρόλος του πολίτη - Ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης)

[3] Δελτίο τύπου - Μνημόνιο συνεργασίας Δήμου Ευρώτα και Λακωνικής Βιοενεργειακής ΑΕ (24/12/2011)

[4] Δελτίο τύπου - Ανακοίνωση έναρξης πιλοτικού προγράμματος ανακύκλωσης στο δήμο Ευρώτα από τη Λακωνική Βιοενεργειακή ΑΕ (12/11/2013)

Λακωνική Βιοενεργειακή - εναλλακτική πρόταση διαχείρισης

---

Λακωνική Μέθοδος - manifesto

---

2011_12_24_μνημόνιο συνεργασίας Δήμου Ευρώτα και Λακωνικής Βιοενεργειακής